Những hiện vật tiêu biểu từ lòng đất
Thành Nhà Hồ, một di sản văn hóa thế giới tọa lạc tại tỉnh Thanh Hóa, không chỉ nổi tiếng với kiến trúc độc đáo bằng đá mà còn ẩn chứa vô số hiện vật quý giá dưới lòng đất, hé lộ nhiều điều thú vị về lịch sử và văn hóa thời kỳ nhà Hồ (1400-1407). Các cuộc khai quật khảo cổ tại đây đã phát hiện nhiều loại hình di vật phong phú, tiêu biểu có thể kể đến:
1. Vật liệu xây dựng Thành:
* Đá: Những khối đá xanh khổng lồ, có phiến nặng tới hàng tấn, được đẽo gọt công phu và vận chuyển bằng phương pháp đặc biệt để xây nên những bức tường thành kiên cố. Dấu tích về bến đá và đường vận chuyển đá vẫn còn tồn tại đến ngày nay.
* Gạch: Những viên gạch kích thước lớn, được nung kỹ lưỡng, có độ bền cao là vật liệu quan trọng để xây dựng tường thành và các công trình kiến trúc khác. Đặc biệt, trên nhiều viên gạch còn in hoặc khắc chữ Hán ghi rõ địa danh sản xuất, cho thấy sự quản lý chặt chẽ trong quá trình xây dựng.
2. Đồ dùng sinh hoạt và nghi lễ:
* Đồ gốm: Các loại hình đồ gốm đa dạng về kiểu dáng và hoa văn trang trí, như bát, đĩa, ấm, bình, lọ... với các dòng men đặc trưng như men ngọc, men trắng ngà, men nâu, men trắng vẽ lam. Những hiện vật này không chỉ phục vụ đời sống sinh hoạt mà còn có thể được sử dụng trong các nghi lễ.
* Thống đất nung: Một chiếc thống đất nung cổ có kích thước lớn (đường kính 78cm, cao 75cm) được phát hiện tại đàn tế Nam Giao, được cho là dùng để chứa nước rửa tay, tẩy trần cho nhà vua trước khi tế lễ.
3. Vật liệu kiến trúc trang trí:
* Ngói lợp: Nhiều loại ngói khác nhau được tìm thấy, bao gồm ngói mũi sen, ngói bò, ngói âm dương, ngói đầu đao, đầu rồng, chim uyên ương, cho thấy sự phong phú và tinh xảo trong kiến trúc mái của các công trình trong thành.
* Đầu chim phượng: biểu trưng cho nữ hoàng, sắc đẹp và sự thịnh vượng. thường dùng để trang trí trên cung điện của hoàng hậu.
* Đầu rồng đá: Các đầu rồng bằng đá thời Trần - Hồ được dùng để trang trí kiến trúc bậc thềm cung điện, với những đường nét chạm khắc tinh xảo.
4. Vũ khí:
* Mũi tên và lưỡi gươm: Các loại vũ khí bằng kim loại được khai quật tại khu vực Hoàng thành và đàn tế Nam Giao, minh chứng cho sự chú trọng đến phòng thủ quân sự của nhà Hồ.
* Bi đá: Những viên bi đá được tìm thấy có thể liên quan đến loại súng bắn đá được quân đội nhà Hồ sử dụng, hoạt động theo nguyên tắc đòn bẩy.
Những hiện vật tiêu biểu từ lòng đất Thành Nhà Hồ không chỉ có giá trị lịch sử, văn hóa, khảo cổ học to lớn mà còn góp phần làm phong phú thêm sự hiểu biết của chúng ta về một giai đoạn đặc biệt trong lịch sử dân tộc. Chúng là những "chứng nhân" lặng lẽ kể câu chuyện về một kinh đô hùng vĩ, một triều đại với nhiều dấu ấn cải cách và tinh thần độc lập tự cường.
Một số hình ảnh các hiện vật tiêu biểu:
Tin bài: Thu Lanh
Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành Nhà Hồ